Posted on 6th August 2014 by Danny Minkow

Wat is een Placebo?

Een placebo is een namaak- of schijnbehandeling die speciaal is ontworpen zonder enig actief element. Een placebo kan worden gegeven in de vorm van een pil, een injectie of zelfs een operatie. Het klassieke voorbeeld van een placebo is de suikerpil. Placebo’s worden gegeven om patiënten ervan te overtuigen dat ze de echte behandeling krijgen.

Wat is het Placebo Effect?

Het Placebo Effect is wanneer de toestand van een patiënt lijkt te verbeteren na het ontvangen van een nepbehandeling. Dit lijkt te werken door een combinatie van de manier waarop de interventie wordt toegediend en/of de verwachtingen die de patiënt van de behandeling zelf kan hebben.

Bijv. als een patiënt een nep-pijnstiller krijgt in een genezende omgeving en de zorgverlener de patiënt vertelt dat hij een krachtige pijnbehandeling krijgt, zouden veel patiënten positieve resultaten melden. In dit geval lijken de verbale uitspraken van de zorgverlener, de handelingen van het voorschrijven van iets aan de patiënt, en zelfs de omgeving inherent een genezend effect te hebben. Deze handelingen, die sommigen medische rituelen, theatraliteit en zelfs gewoon het mysterie rond een behandeling zouden kunnen noemen, kunnen een effect hebben op sommige aandoeningen.

Een recente studie onder leiding van Ted Kaptchuk, een Harvard-onderzoeker naar het Placebo Effect, probeerde het effect te achterhalen dat medische rituelen zelf zouden kunnen hebben op pijn. Hij en zijn team vergeleken twee verschillende placebo’s met elkaar. Zij vonden dat de placebo met meer ritueel (sham acupunctuur) effectiever was tegen pijn dan placebo pillen.

Hoewel, Kaptchuk suggereert dat je jezelf niet simpelweg “beter kunt denken”. Hij zegt dat “schijnbehandeling(en) tumoren niet doen krimpen of virussen genezen”. Toch hebben sommige onderzoekers ontdekt dat placebobehandelingen echte fysiologische reacties kunnen stimuleren, van veranderingen in hartslag en bloeddruk tot chemische activiteit in de hersenen, in gevallen van pijn, depressie, angst, vermoeidheid, en zelfs sommige symptomen van Parkinson. Het Placebo Effect lijkt dus een psychologisch verschijnsel te zijn dat zich manifesteert als genezingspotentieel. Andere onderzoekers hebben vraagtekens gezet bij de omvang van het Placebo Effect op iets anders dan subjectieve door de patiënt gerapporteerde uitkomsten.

Over het geheel genomen hebben placebo’s aangetoond het meeste effect te hebben op subjectieve uitkomsten zoals door de patiënt gerapporteerde pijn. Interessant is dat er ook aanwijzingen zijn dat het Placebo-effect zelfs bij dieren kan optreden.

Hoe worden Placebo’s gebruikt in klinische onderzoeken?

Placebo’s worden vaak gebruikt tijdens medisch onderzoek om het werkelijke effect van een interventie die wordt getest te helpen isoleren. De groep die de Placebo’s krijgt, wordt gewoonlijk de controlegroep genoemd. Het gebruik van Placebo’s geeft aanleiding tot ethische bezwaren, omdat de arts of onderzoeker weet dat de interventie nep is, maar impliceert of zelfs ronduit tegen de patiënt zegt dat de behandeling echt is. Dit is oneerlijk en ondermijnt de betrouwbaarheid van de zorgverlener.

De gemeenschap van medisch onderzoek wordt beheerst door ethische beginselen, de zogeheten Verklaring van Helsinki. Deze beginselen stellen ethische richtlijnen op voor medisch onderzoek. Het omvat parameters voor het ethisch gebruik van Placebo’s in onderzoek. In de onlangs bijgewerkte versie van de Verklaring van Helsinki staat dat Placebo’s alleen in onderzoek mogen worden gebruikt als er geen andere effectieve optie is die als vergelijking kan worden gebruikt.

Hoe worden Placebo’s in de praktijk gebruikt?

Onderzoekers hebben gesuggereerd dat een ethische manier om het placebo-effect in te zetten bij de behandeling van patiënten bestaat uit het creëren van een zorgzame, veilige, genezende omgeving die bevorderlijk is voor het zich beter voelen van patiënten. Dit kan synergetisch met andere behandelingen worden gebruikt en dient uiteraard zonder misleiding te geschieden.

Link:

https://www.youtube.com/watch?v=wsFTgirKXHk

Hróbjartsson, A., & Gøtzsche, P. C. (1996). Placebo-interventies voor alle klinische aandoeningen. In Cochrane Database of Systematic Reviews. John Wiley & Sons, Ltd. Retrieved from http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD003974.pub3/abstract

Feinberg, C .Ted Kaptchuk van Harvard Medical School studies placebo’s | Harvard Magazine Jan-Feb 2013. Op 4 augustus 2014 ontleend aan http://harvardmagazine.com/2013/01/the-placebo-phenomenon

Kaptchuk, T. J., Stason, W. B., Davis, R. B., Legedza, A. R. T., Schnyer, R. N., Kerr, C. E., … Goldman, R. H. (2006). Sham device v inert pill: randomized controlled trial of two placebo treatments. BMJ, 332(7538), 391-397. doi:10.1136/bmj.38726.603310.55

Muñana, K. r., Zhang, D., & Patterson, E. e. (2010). Placebo Effect in Canine Epilepsy Trials. Journal of Veterinary Internal Medicine, 24(1), 166-170. doi:10.1111/j.1939-1676.2009.0407.x

World Medical Association. (2013). Wereld medische vereniging verklaring van helsinki: Ethische principes voor medisch onderzoek met menselijke proefpersonen. JAMA, 310(20), 2191-2194. doi:10.1001/jama.2013.281053