Elektroconvulsietherapie (ECT) is effectief en ook kosteneffectief voor patiënten met een therapieresistente zware depressie, en moet worden overwogen na het falen van twee eerdere proeven met farmacotherapie en/of psychotherapie, suggereert nieuw onderzoek.

Toen onderzoekers van de University of Michigan Department of Psychiatry een beslissingsanalysemodel construeerden om de klinische en economische impact van ECT te simuleren bij patiënten die niet hadden gereageerd op medicijnen of psychotherapie, vonden ze dat de behandeling geassocieerd was met betere klinische resultaten en een vermindering van de tijd dat ze een ongecontroleerde depressie hadden.

De analyse, online gepubliceerd in JAMA Psychiatry, suggereert dat het aanbieden van ECT na het falen van twee lijnen van farmacotherapie en/of psychotherapie “het meest betrouwbaar de gezondheidseconomische waarde van ECT zou maximaliseren.”

De hoofdonderzoeker van de studie, Eric L. Ross, legde uit dat onder clinici die bekend zijn met ECT, er veel minder stigma is rond de behandeling dan onder het publiek: “Psychiaters weten dat dit een zeer effectieve behandeling is, maar het wordt nog steeds niet op grote schaal gebruikt,” vertelde hij MedPage Today. “Bij zorgverleners zijn de kosten een grote barrière voor behandeling. De perceptie bestaat dat ECT onbetaalbaar is. De vraag die we probeerden te beantwoorden is: ‘Is het de kosten waard?'”

Het team gebruikte gegevens uit recente studies om een simulatiemodel te maken dat informatie integreerde over klinische werkzaamheid, kosten en kwaliteit-van-leven-effecten van ECT in vergelijking met farmacotherapie / psychotherapie gedurende een horizon van 4 jaar.

Even strategieën werden gesimuleerd, waaronder een strategie met geen ECT en zes andere simulaties met 0 tot 5 behandelingskuren voorafgaand aan ECT.

Uit deze simulaties berekenden de onderzoekers de totale quality-adjusted life years (QALY’s) en kosten vanuit het perspectief van de gezondheidszorgsector. De belangrijkste gemeten uitkomsten waren remissie, respons en non-respons van depressie; QALY; kosten in 2013 Amerikaanse dollars; en incrementele kosteneffectiviteitsratio’s (ICER’s). Strategieën met ICER’s van $ 100.000 per QALY of minder werden als kosteneffectief beschouwd.

Tot de belangrijkste bevindingen behoorden de volgende:

• Over een periode van 4 jaar werd verwacht dat ECT de tijd met een ongecontroleerde depressie zou verminderen van 50% van de levensjaren tot 33% tot 37% van de levensjaren, met grotere verbeteringen wanneer ECT eerder wordt aangeboden

• De gemiddelde kosten voor gezondheidszorg stegen met $7,300 tot 12.000 dollar, met grotere incrementele kosten wanneer ECT eerder werd aangeboden

• In het basisscenario was derdelijns ECT kosteneffectief, met een ICER van 54.000 dollar per QALY. Derdelijns ECT bleef kosteneffectief in een reeks univariate, scenario- en probabilistische gevoeligheidsanalyses

“Alle onzekerheid over de inputgegevens incorberend, schatten we een 74% tot 78% waarschijnlijkheid dat ten minste een van de ECT-strategieën kosteneffectief is en een 56% tot 58% waarschijnlijkheid dat derdelijns ECT de optimale strategie is,” schreven de onderzoekers.

“‘Kosteneffectief’ betekent niet ‘kostenbesparend’,” zei Ross. “Maar wat deze studie ons vertelt, is dat het extra geld dat aan deze behandeling wordt besteed, het waard lijkt te zijn, in termen van gezondheidsvoordelen.”

ECT-behandelingen kosten $ 300 tot $ 1.000 per behandeling, met een initiële kuur die vijf tot 15 behandelingen vereist, gevolgd door 10 tot 20 onderhoudsbehandelingen per jaar, merkten de onderzoekers op. Dat betekent dat de jaarlijkse kosten meer dan $10.000 kunnen zijn, vergeleken met een kostprijs van enkele honderden dollars voor veel antidepressiva.

“Op dit moment wordt ECT algemeen beschouwd als een laatste redmiddel behandeling voor mensen die vele andere behandelingen hebben geprobeerd,” zei Ross, eraan toevoegend dat in één analyse de typische ECT-patiënt zeven voorafgaande antidepressiva had gebruikt.

De beperkingen van de studie die door de onderzoekers werden genoemd, waren onder andere de noodzaak om te vertrouwen op vereenvoudigende aannames in het model, en dat er tekortkomingen waren in de gegevens die in het model werden gebruikt. “Veel van onze kostengegevens zijn meer dan tien jaar oud en weerspiegelen voornamelijk particulier verzekerde patiënten, en er is onzekerheid over de kosten van ECT. Bovendien zijn veel van onze schattingen van terugvalpercentages met farmacotherapie of onderhouds-ECT gebaseerd op steekproeven van 100 of minder patiënten. Tenslotte kan onze afhankelijkheid van klinische proefgegevens de generaliseerbaarheid en externe validiteit van onze resultaten beperken. Onze belangrijkste bevindingen zijn echter robuust voor gevoeligheidsanalyse met behulp van alternatieve gegevensbronnen of passend brede betrouwbaarheidsintervallen.”