Nieuw linkerbundeltakblok (LBBB) op EKG; wat moeten we doen?

Het routinematig gebruik van EKG’s zonder duidelijk gedefinieerde klinische setting is een gangbare klinische praktijk geworden. Daarom worden momenteel meer patiënten gediagnosticeerd met LBBB, vermoedelijk nieuw. In dit artikel wordt ingegaan op de evaluatie en de prognostische implicatie van een dergelijke bevinding (figuur I).

Figuur I: EKG met LBBB.

Het ECG vertoont brede QRS-complexen (> 120 ms), een verhoogde intrinsecoïde afbuigtijd (80-120 ms), rS-complexen inV1-V2, en verlies of sterke vermindering van Q-golven in afleiding I en aVL. Ook de repolarisatiekrachten weerspiegelen de elektrische afwijking die door de opeenvolgende activering van de twee ventrikels wordt veroorzaakt. Aangezien zij vroegtijdig hun oorsprong vinden in de rechter ventrikel, vertonen de linker afleidingen (I, aVL) gewoonlijk een negatief ST-T patroon.

De epidemiologische gegevens melden dat de prevalentie van LBBB 0,1-0,8% is. Wat de prognose betreft, bestaat er geen duidelijke consensus. De Framingham-studie, die in 1979 werd gepubliceerd en 5.209 patiënten omvatte, liet een duidelijk verband zien met hartziekten als CAD, CHF en hypertensie. In deze studie ontwikkelde 48% van de patiënten CAD of CHF gedurende 18 jaar follow-up. Erger nog, de cardiale mortaliteit bedroeg 50% na 10 jaar. Een ander gepubliceerd onderzoek liet echter enigszins andere resultaten zien. Fahy et al volgden 110.000 patiënten gedurende 9,5 jaar en toonden geen verhoogde mortaliteit in verband met LBBB aan. Wel had 21% van de patiënten met LBBB onderliggende cardiovasculaire aandoeningen in vergelijking met 11% van de controles. Gegevens uit verschillende trials samengevat in de volgende tabel.

Gezien bovenstaande gegevens is het absoluut noodzakelijk om patiënten met nieuwe LBBB te evalueren om er zeker van te zijn dat er geen onderliggende cardiovasculaire aandoening is. Daarom stelt zelfs de Amerikaanse Federal Aviation Association (FAA) dat LBBB een diskwalificatievoorwaarde is, tenzij een structurele hartziekte is uitgesloten. Hoewel er geen duidelijke consensus bestaat over hoe patiënten in de algemene bevolking met LBBB moeten worden geëvalueerd, zijn wij van mening dat aanvullende tests nodig zijn op basis van de risicofactor en de presentatie van de patiënt. Dit wordt geïllustreerd in de volgende figuur.