De vruchtbaarheid van verbonden blijven – Een preek over Johannes 15:1-8, Pasen 5B
De collecte en de lezingen voor de vijfde zondag van Pasen kunt u hier vinden. De volgende preek is gebaseerd op Johannes 15:1-8.
Sommige takken brengen vruchten voort en worden gesnoeid, verzorgd en gekoesterd. Sommige takken brengen geen vrucht voort en worden verwijderd, weggegooid en verbrand.
Wij zijn een volk van productiviteit. Het is, voor het grootste deel, de norm volgens welke wij leven en de maatstaf van ons succes. Het is overal in ons leven ingebouwd. Productiviteit is de basis van ons economisch systeem. Zij die produceren worden beloond en krijgen meer. Wie niet produceert, wordt eruit gegooid. In ons onderwijssysteem worden de studenten die het goed doen en produceren erkend en gesteund, terwijl degenen die niet produceren in het systeem verloren gaan. Professoren kennen de mantra, “Publiceer of ga ten onder.” Carrières en promoties zijn gebaseerd op productiviteit. Productiviteit op een bepaald niveau is de kern van de debatten over armoede, welzijn, gezondheidszorg en ouderen. “Zij” produceren niet en onze zorg voor en van hen weerspiegelt vaak hoe wij daarover denken.
We zijn ervan overtuigd geraakt dat productiviteit het doel is en dat alleen de sterksten overleven. Ik vraag me af of dat niet is hoe velen van ons ons spirituele leven leiden. Hoevelen van ons is niet verteld, op de een of andere manier, of tot de overtuiging gekomen dat gesnoeide takken naar de hemel gaan en verwijderde takken naar de hel? Gesnoeide takken die produceren worden beloond, terwijl niet-productieve takken worden gestraft.
In dat (mis)begrip is fruit Gods eis aan ons leven en het middel waarmee we God gunstig stemmen. Als we niet oppassen, blijven we steken in het categoriseren van onszelf en elkaar in vruchtdragende of niet-fruitdragende takken. Er is echter een diepere kwestie dan de productie van vruchten. Productiviteit creëert gewoonlijk geen diepgewortelde en intieme relaties. Het creëert transacties. Jezus heeft het niet over productiviteit en eist die ook niet. Hij wil en biedt verbondenheid, relatie en intimiteit aan.
Fruit of het gebrek daaraan is een manifestatie van ons innerlijk leven en onze gezondheid. Het beschrijft en onthult of we een verbonden of een losgekoppeld leven leiden. Vruchtproductie is het natuurlijke gevolg van verbonden blijven. Je kunt dat zien in langdurige vriendschappen, huwelijken, loyaliteit aan de gemeenschap. We kiezen er niet voor of we al dan niet vruchten voortbrengen. We kiezen echter wel waar we blijven en hoe we verbonden blijven.
Je weet hoe dat gaat. Soms verliezen we het contact met een bepaald persoon. We weten niet meer waar hij of zij is, wat ze doet, of wat er in haar leven gebeurt. Op een dag lopen we hem of haar tegen het lijf. Het is een beetje ongemakkelijk. Niemand weet wat te zeggen. Er is niet veel om over te praten. Er was geen diepgewortelde aanwezigheid, de band is verloren gegaan, en het lijkt alsof wat was, weggegooid is. Andere mensen komen we na vijf of tien jaar weer tegen en het gesprek gaat onmiddellijk verder waar we jaren geleden gebleven waren. Ook al waren we uit elkaar, we hebben elkaar nooit verlaten. Er was en is nog steeds een band en een wederzijds vertrouwen die de tijd, de afstand en de omstandigheden van het leven niet kunnen verbreken.
“Welke vrucht breng ik voort?” “Hoeveel?” “Is het een aanvaardbare kwaliteit?” Dat zijn goede vragen als we ze begrijpen en diagnostisch stellen, als vragen niet over de kwantiteit van ons leven maar over de kwaliteit van ons leven. Dat is waar Jezus op uit is. Dat is de diepere vraag die hij stelt. Het is de uitnodiging om deel te nemen aan het gesprek, om in het spel te springen, om mee te doen, en om ten volle te leven. Dat gebeurt alleen als het leven, de liefde, en de goedheid en heiligheid van Christus in ons stromen. Wij worden een verlengstuk van en manifesteren zijn leven, liefde en heiligheid.
Het is een relatie van eenheid, zoals een tak verenigd is met de wijnstok. We leven ons leven als één. Dit gaat niet alleen over de relatie met Jezus; het beïnvloedt en is de basis voor onze relaties met elkaar. Liefde voor Jezus, voor elkaar en voor onszelf worden één liefde. We ontdekken al snel dat we één leven leiden en de vrucht van dat leven en die liefde is overvloedig, overvloeiend en de Vader verheerlijkend.