Door Jenny Morber, voor DoubleXScience

Denk je stiekem dat je vagina bovengemiddeld is? Misschien wel, maar hoe weet je dat? Hoewel dames veel met elkaar delen, is er één ding dat we liever voor onszelf houden: het uiterlijk van onze vrouwelijke anatomie. (Die we trouwens bijna nooit zien. Popquiz dames: zouden jullie je eigen vrouw herkennen in een line-up?) Dus hoe weet je of je vrouwelijke delen normaal zijn? Gelukkig zijn onderzoekers op de zaak.

Voordat we graven in, laten we een minuut nemen om een aantal termen te definiëren. ‘Vagina’ en ‘vulva’ zijn niet twee woorden voor dezelfde anatomie. Het woord vagina (DXS uitleg hier) is afgeleid van het Latijnse woord voor “schede”. Het is de inwendige holte van het vrouwelijk lichaam*. (Een anatomieleraar op een middelbare school werd onlangs aan de tand gevoeld omdat hij dit woord gebruikte in een anatomieles. Omdat 10-jarigen natuurlijk geen vagina hebben, niet geïnteresseerd zijn in vagina’s, en zeker niet hoeven te weten wat vagina’s zijn. Vagina: het is geen vies woord.)

Vulva duidt op de uitwendige vrouwelijke geslachtsorganen – de vrouwelijke delen die je ziet als je naakt voor een spiegel staat. De vulva bestaat uit verschillende onderdelen, waaronder de grote schaamlippen (buitenste lippen), kleine schaamlippen (binnenste lippen), het schaambeen (het benige uitsteeksel), de clitoris, de opening van de vagina, en andere. Wikipedia beschrijft de grote en kleine schaamlippen als de “dubbele deur” van de vulva die de vagina beschermt, wat mij doet denken aan een statige ingang van een bibliotheek. Het is een mooi beeld, maar misschien niet het meest accurate.

Zo, ben je normaal? Bent u gemiddeld? Ja. Nee. Waarschijnlijk. Het blijkt dat er zoveel variatie is onder de vrouwelijke anatomie dat artsen, chirurgen en onderzoekers het moeilijk vinden om precies te definiëren wat normaal is – of zelfs of het bestaat. In 1991 publiceerde een groep van drie onderzoekers een artikel waarin een methode werd beschreven om een afdruk van de vagina te maken met materiaal dat vaker wordt gebruikt om tandafdrukken te maken. In het kort wordt vloeibaar polymeer in de vagina van een gewillige vrouw gespoten met een soort kitpistool. Ze wacht tien minuten. Dan wordt met behulp van KY, hurken en duwen, en het touwtje van een tampon die was ingebracht voordat het materiaal droogde, de mal verwijderd. Hoewel dit artikel slechts twee deelneemsters betrof, publiceerden dezelfde onderzoekers (plus nog een paar anderen) een paar jaar later een andere studie waarin vaginale schimmels van 39 vrouwen werden onderzocht. Bij deze vrouwen, allen Kaukasisch, varieerde de vaginale lengte van bijna 7 tot bijna 15 centimeter, met diameters tussen 2,4 en 6,5 cm. Een latere studie classificeerde de diversiteit van vaginale vormen: kegelvormig, parallelle zijden, hart, slak, en pompoenzaad. (Ik kan niet de enige zijn die hoopt dat mijn vagina eruitziet als een pompoenpit in plaats van een slak.)

En als je denkt dat je misschien echt bovengemiddeld bent omdat je bewijs hebt dat er een penis van zeven inch in de jouwe past, bedenk dan dat deze studies zijn uitgevoerd op vrouwen die niet seksueel opgewonden zijn. De vaginawand wordt langer tijdens de opwinding omdat de verhoogde bloedstroom de baarmoederhals en de baarmoeder naar boven duwt. Hoe weten we dit? Wel, MRI seksvideo’s helpen (NSFW).

Voor mij vergeleek het interessantste artikel waarin de vormtechniek werd gebruikt, de vaginale vormen bij 23 Afro-Amerikaanse, 39 Kaukasische, en 15 Hispanic vrouwen. De onderzoekers stelden vast dat de vagina’s van de Latijns-Amerikaanse vrouwen breder waren, langer aan de achterkant en korter aan de voorkant dan de vagina’s van de andere vrouwen. De studie wees ook uit dat de blanke vrouwen een veel grotere vaginale opening hadden dan de Afro-Amerikaanse vrouwen. Fascinerend.

Modellen geven natuurlijk niet altijd perfect de gelijkenis van het beoogde object weer. In 2006 gebruikte een groep artsen en onderzoekers MRI-scans in een poging om de normale vagina beter te kwantificeren. Zij ontdekten opnieuw dat “Geen enkele dimensie de vorm van de menselijke vagina kenmerkt.” Vagina kwantificering mislukt.

Tot deze studies was de kennis van de anatomie van het vrouwelijk bekken grotendeels gebaseerd op oude beschrijvingen van een paar vrouwelijke kadavers. Ik vind het verontrustend dat het zo lang heeft geduurd voordat de vrouwelijke anatomie interessant genoeg werd om serieus te bestuderen. Maar we zijn nog niet eens bij het beste deel aangekomen. Het volgende, de menselijke vulva.

De vulva

Als je bent zoals ik (en volgens het onderzoek ben je dat waarschijnlijk als je met een vagina geboren bent), wat je weet over het uiterlijk van de menselijke vulva komt van de zorg voor zuigelingen en kinderen, zelfstudie, en porno. Het blijkt dat dit niet de rijkste bronnen zijn. Net als de vagina, is de menselijke vulva wonderbaarlijk divers. Sommige vulva’s hebben kleine kleine schaamlippen. Sommige hebben zeer lange kleine schaamlippen. Sommigen hebben strakke grote schaamlippen, en anderen hebben “vette lippen.”

In 2005, na toestemming te hebben gekregen van premenopauzale vrouwen die om andere redenen onder narcose zouden worden gebracht, onderzocht een groep onderzoekers het uiterlijk en de afmetingen van de geslachtsorganen van 50 vrouwen. De auteurs maten de grootte van de clitoris, de lengte en breedte van de schaamlippen, de kleur, de lengte van de vagina, de afstand van de clitoris tot de urethra en de afstand van de onderkant van de vagina tot de anus. In de resultaten van het artikel staat: “Voor elke meting werd een breed scala aan waarden genoteerd. Er was geen statistisch significant verband met leeftijd, etniciteit, hormonaal gebruik, of geschiedenis van seksuele activiteit”. Nogmaals, vrouwelijke genitaliën zijn te divers om netjes gekwantificeerd te worden.

(U kunt een discrepantie opmerken tussen deze studie, die geen verband vond tussen ras en vaginale lengte, en de hierboven besproken studie, die dat wel deed. De auteurs bespreken de discrepantie niet en citeren zelfs niet de vorige studie. Mogelijke redenen voor de discrepantie zijn een kleinere steekproef in dit werk (50 vrouwen in plaats van 77) of verschillen in methoden. Hier brachten onderzoekers een vaginaal uitstrijkje in om de lengte te meten, en vergeet niet dat deze deelnemers onder algehele narcose waren.)

De auteurs merken op: “In het algemeen zijn er verrassend weinig beschrijvingen van normale vrouwelijke genitaliën in de medische literatuur. Daarentegen zijn metingen van mannelijke genitaliën ruim voorhanden en werden ze al in 1899 gepubliceerd.” En misschien het meest schokkend: “…zelfs in sommige recente leerboeken over anatomie komt de clitoris niet voor op schema’s van het vrouwelijk bekken.” In 2005!

Complicerende dingen voor de onderzoekers is dat het vrouwelijke genitale uiterlijk niet statisch is. De vulva verandert meerdere malen tijdens het leven van een vrouw. Het is niet de bedoeling dat we er op onze 35e net zo uitzien als toen we negen waren. Maar vaak geven mediabronnen vrouwen de tegenovergestelde boodschap. Waar halen veel vrouwen ideeën vandaan over hoe hun vrouwelijke delen eruit moeten zien? Porno, natuurlijk.

In 2011 werd in een artikel in het Journal of Sex Research gekeken naar hoe vrouwelijke geslachtsdelen worden afgebeeld in pornografische tijdschriften. Met behulp van een coderingssysteem om fysieke kenmerken te evalueren, onderzochten de auteurs (geholpen door afgestudeerde vrouwen) 647 centerfolds in Playboy magazine. Tussen 1953 en 2007 nam de zichtbaarheid van de schaamstreek en de grote schaamlippen toe, namen de heupomvang en de BMI af, nam de zichtbaarheid van schaamhaar af (door scheren en harsen), en waren er slechts twee foto’s met zichtbare kleine schaamlippen, beide roze, en geen van beide prominent.

Een nadere beschouwing van meerdere foto’s in Playboy tussen 2007 en 2008 leverde vergelijkbare resultaten op. De auteurs wijzen op de “opvallende parallel tussen Barbiepoppen en Playboy-magazinemodellen in termen van hun weergave van vrouwelijke seksualiteit.” Ze waarschuwen: “Playboy-foto’s kunnen lezers conditioneren om seksuele opwinding te ervaren als reactie op het bekijken van of fantaseren over meisjes en jonge vrouwen.” Vergeet niet dat in 2011 de oplage van Playboy magazine meer dan 3 miljoen exemplaren per maand bedroeg, en dat meer dan 19% van de abonnees vrouw was. Playboy magazine lijkt in ieder geval te beweren dat er zoiets bestaat als een normale vulva, en die ziet eruit als die van een pre-puberaal meisje.

Vrouwen krijgen de boodschap door. Het aantal operaties voor schaamlipverkleining is tussen 1999 en 2005 verdubbeld in het Verenigd Koninkrijk. In een retrospectieve studie van zes vrouwen die een cosmetische schaamlipverkleining hadden ondergaan, merkten de auteurs op: “Een thema dat bij alle vrouwen aanwezig was, was dat van de ‘normaliteit’, waarop tijdens de gesprekken werd teruggekomen, waarbij de vrouwen het gevoel hadden dat hun genitale uiterlijk vóór de operatie ‘vreemd’, ‘raar’ was of hen tot ‘freaks’ maakte.”

Een andere studie die dit jaar werd gepubliceerd, onderzocht online advertenties voor cosmetische ingrepen aan de vrouwelijke geslachtsorganen en vond een schaarse verwijzing naar uiterlijke diversiteit, minimale informatie over risico’s en uitkomsten, en geen vermelding van andere manieren om met lichaamsontevredenheid om te gaan. Op websites die voor- en nafoto’s lieten zien, gaven de “voor”-foto’s in alle gevallen normale schaamlippen weer. In antwoord op de bewering dat deze operaties het comfort kunnen verbeteren, herinneren de auteurs ons eraan dat “…zowel mannen als vrouwen genitale ongemakken kunnen ervaren, maar dat alleen vrouwen worden aangemoedigd om hun uitwendige geslachtsorganen te laten verwijderen als oplossing.” En de ongerustheid sijpelt naar beneden: Onderzoek heeft aangetoond dat zich normaal ontwikkelende meisjes van negen jaar oud om een schaamlipverkleining vragen.

Ook verontrustend is dat er weinig medische normen en weinig toezicht op deze ingrepen zijn. Websites die reclame maken voor cosmetische ingrepen aan de vrouwelijke genitaliën noemen vaak een grotere seksuele bevrediging als voordeel, maar er is weinig bewijs dat deze ingrepen de seksuele functie verbeteren. In plaats daarvan kunnen operaties aan gebieden zoals de schaamlippen en de clitoris schade veroorzaken aan de vasculaire en zenuwtoevoer. Omdat een chirurg die schaamlipverkleinende operaties uitvoert wel 250.000 dollar per maand kan verdienen, wordt de praktijk overspoeld met onervaren artsen. In een artikel schat een chirurg dat 20% van zijn werk komt van het corrigeren van fouten die door andere artsen zijn gemaakt.

Toch melden veel vrouwen tevredenheid na hun operaties. In een enquête onder bijna 170 vrouwen was 89% van de respondenten die een schaamlipverkleining hadden ondergaan tevreden over het esthetische resultaat en 93% was tevreden over het functionele resultaat. Grote kleine schaamlippen kunnen reële problemen veroorzaken, zowel psychologisch als fysiek, waaronder irritatie, pijn, chronische infectie en seksuele moeilijkheden. Veel vrouwen hebben zich positief uitgelaten over hun operatie en getuigden dat ze zelfverzekerder zijn in nieuwe relaties en minder gepreoccupeerd zijn tijdens het vrijen.

Andere vrouwen keren zich tegen het stereotype dat we er allemaal strak en getrimd en homogeen uit moeten zien. Er is nu een “labia pride” beweging die werkt om vrouwen bloot te stellen aan echte genitale diversiteit, zodat ze zichzelf niet beoordelen door onrealistische normen. Ik had geen idee hoeveel variaties er konden zijn tot ik de website van het Large Labia Project bezocht en de vulva-tekeningen van Betty Dodson zag (beide NSFW). Wie wist dat vulva’s er in zoveel kleuren, vormen en maten waren? Ook mannen spreken zich uit voor meer bloemachtige vrouwelijke delen. Sommige mannen geven de voorkeur aan langere schaamlippen. In Making the Cut, een artikel over operaties aan de schaamlippen, zegt een man tegen de auteur: “De lippen zijn voor mij een enorme opwinding.”

Laten we even samenvatten. Vagina’s en vulva’s zijn zo divers dat ze zich niet laten kwantificeren. Normaal bestaat niet. Porno promoot beelden van vrouwen wier genitaliën eruit zien als pre-pubermeisjes. Deze beelden zijn helaas geïnternaliseerd door leden van beide seksen, maar we hoeven niet langer naar porno te kijken om beelden te vinden van andere genitaliën dan die van onszelf. “Dus dames, sta op en wees trots: hoogstwaarschijnlijk zijn jullie vrouwelijke delen zowel normaal als buitengewoon. Vagina’s (en vulva’s ook!) zijn maf, wonderbaarlijk en op geen enkele manier doorsnee.”

Dit stuk verscheen oorspronkelijk op het briljante DoubleX Science. Het wordt (enthousiast en dankbaar) herpubliceerd met toestemming.

Afbeelding: homepage en thumbnail, Wikimedia Commons. Afbeelding onderzoek in bericht, ook Wikimedia Commons. Bekken MRI afbeelding, (c) Nevit Dilman, via Wikimedia Commons (klik om interactieve afbeelding te bekijken), Creative Commons Share Alike licentie.