Share

Door Bradley C. Gill, MD, MS; en Navin Sabharwal, BS

Benigne prostaatvergroting (BPH), ook bekend als benigne prostaathypertrofie of hyperplasie, is een veel voorkomende aandoening bij ouder wordende mannen. Het presenteert zich meestal met lagere urinewegsymptomen, waaronder een zwakke of druppelende urinestraal, een gevoel van onvolledige blaaslediging na het plassen, frequent naar het toilet gaan (frequentie), en een hinderlijke plotselinge en ernstige drang om te plassen (urgentie).

De artsen proberen BPH eerst te behandelen met medicijnen die ofwel de spieren in de prostaat een paar dagen ontspannen (alfa adrenerge blokkers) of de prostaatklier een paar maanden laten krimpen (5-alfa reductase remmers). Daarnaast krijgen sommige mannen medicijnen voorgeschreven om de blaas te kalmeren en de symptomen van aandrang en frequentie te verminderen (anticholinergica of beta-3 agonisten).

Sommige mannen doen het niet goed met medicijnen

Weliswaar doen veel mannen het goed met medische therapie voor BPH, maar sommigen verdragen medicijnen niet vanwege de bijwerkingen. Ook geven veel mannen de voorkeur aan het vermijden van levenslange dagelijkse medicatie met de daarbij behorende kosten en het gedoe van het opnieuw vullen van een recept.

Deze nadelen waren voor de leden van het Cleveland Clinic Glickman Urological & Kidney Institute’s Mens’ Health team aanleiding om te onderzoeken hoe effectief chirurgische procedures voor BPH zijn om mannen te laten stoppen met hun urologische medicatie. Alle BPH-operaties die van 2001 tot 2016 in het gezondheidssysteem van de Cleveland Clinic werden uitgevoerd, werden geanalyseerd – ongeveer 5.150 procedures.

BPH-chirurgie en medicatiestaking

De focus van de studie was om te bepalen of weefsel-eliminerende procedures betere percentages van medicatiestaking bereikten in vergelijking met weefsel-necroserende procedures.

Weefselreducerende procedures omvatten transurethrale resectie van de prostaat (TURP), laser-fotovaporisatie van de prostaat en eenvoudige prostatectomie. Tot de weefselvernietigende procedures behoorden transurethrale microgolftherapie of transurethrale naaldablatie, die in analyses werden gegroepeerd.

De mannen in de studie waren gemiddeld 69 tot 72 jaar oud, met wisselend gebruik van medicatie vóór de operatie:

• alpha-blokkers, 68 procent tot 84 procent
• 5-alpha-reductaseremmers, 37 procent tot 54 procent
• anticholinergicum, 18 procent tot 24 procent
• beta-3-agonist, 0 procent tot 1 procent

Weefselverwijderend wint

Zoals verwacht, bleek uit de gegevens dat mannen die operaties ondergingen waarbij prostaatweefsel werd geëlimineerd, meer kans hadden om BPH-medicijnen te vermijden dan mannen die operaties ondergingen waarbij prostaatcellen werden beschadigd om de klier vervolgens te laten krimpen door necrose of celdood.

Specifiek, kijkend naar medicatiegebruik na 12 maanden na de operatie, bereikten weefsel-eliminerende procedures significant betere percentages van medicatie stopzetting in vergelijking met weefsel-necrose procedures, respectievelijk:

• alfa-blokkers, 66 procent tot 90 procent versus 36 procent
• 5-alfa-reductaseremmers, 71 procent tot 97 procent versus 46 procent
• anticholinergica, 75 procent tot 96 procent versus 64 procent

Zo ook, mannen die bij aanvang geen specifiek type medicatie gebruikten, hadden aanzienlijk minder kans om deze medicatie te gebruiken als ze een weefselverwijderende versus een weefselvernietigende procedure hadden ondergaan:

• alfa-blokkers, 0 procent tot 22 procent versus 52 procent
• 5-alpha-reductaseremmers, 2 procent tot 13 procent versus 35 procent
• anticholinerge 5 procent tot 15 procent versus 31 procent
• bèta-3-agonist, 1 tot 3 procent versus 5 procent

Al met al tonen de resultaten van de studie aan dat chirurgische ingrepen waarbij prostaatweefsel wordt verwijderd, in verband worden gebracht met hogere percentages staken van medicatie dan ingrepen waarbij de prostaatklier krimpt door weefselnecrose te induceren. Vergelijkbare bevindingen werden genoteerd voor mannen en het starten van medicatie.

Implicaties voor de klinische praktijk

In het algemeen lijkt het erop dat chirurgische procedures voor BPH mannen helpen om urologische medicatie te vermijden. De procedures die weefsel wegnemen deden het beter dan de procedures die de prostaat verkleinen door necrose te veroorzaken, waarschijnlijk omdat ze een grotere afname van de prostaatgrootte en vermindering van het weefsel dat de urinestroom belemmert bereiken.

In deze serie presteerde eenvoudige prostatectomie het beste, gevolgd door transurethrale prostaatresectie en laser-fotovaporisatie, waarbij de weefsel-necroseprocedures het beter deden dan al deze procedures.

Welke procedure een man kiest voor zijn BPH is echter gebaseerd op een aantal klinische factoren en een weloverwogen gesprek met zijn chirurg.

Mr. Sabharwal is student geneeskunde aan het Lerner College of Medicine en Dr. Gill is een Chief Resident op de afdeling Urologie. Urologen Daniel Shoskes, MD; James Ulchaker, MD; en Khaled Fareed, MD, namen ook deel aan deze studie.

Share

benigne prostaathyperplasie (BPH) goedaardige prostaathypertrofie (BPH) prostatectomiestudie transurethrale resectie van de prostaat (TURP)