Het is tijd om de serie over het beëindigen van psychotherapie te beëindigen. Deze post geeft cliënten praktische stappen om te zorgen voor een goed einde. (Zie de eerste, tweede en derde post.)

Ik heb genoten van het commentaar van CS op deel I: “Snijden en wegrennen was de route die ik in gedachten had, dus ik ben geïnteresseerd in het alternatief.”

Waarom niet snijden en wegrennen? Als ik klaar ben met mijn kapper, monteur, of supermarkt, ga ik de volgende keer gewoon ergens anders heen. Ik ga niet een reeks afspraken maken om mijn vertrek te verwerken. CS is niet alleen; de prevalentie van cut and run is zelfs gedocumenteerd in wetenschappelijke tijdschriften.

In therapie is cut and run als het overslaan van het laatste hoofdstuk van een roman: het deel waar de losse eindjes worden vastgeknoopt, je leert wat de toekomst in petto kan hebben en een gevoel van afsluiting krijgt.

Therapie kan ook de eerste keer zijn dat je door de gevoelens kunt praten die gepaard gaan met het beëindigen en een relatie op een goede noot kunt afronden. Daarom zou een goede beëindiging een van de behandelingsdoelen moeten zijn, vooral als de cliënt een geschiedenis van slechte beëindigingen heeft.

Als je samen met CS het “alternatief” wilt verkennen, zijn hier een paar tips om je te helpen goed te beëindigen (zoals geïllustreerd door alternatieve rock).

1. Wees niet bang voor de maaier. (Blue Oyster Cult, 1976)

Zoals in deel I vermeld, ontkent de beste therapie haar eindigheid niet. Alle therapie komt tot een einde, en helaas, de meeste klanten en therapeuten niet praten over beëindiging totdat het staart ze in het gezicht. Deze ontkenning zet hen op voor een onhandige, abrupte, of destructieve einde van hun werk.

Idealiter, samen met “wat zijn uw doelen voor de therapie?” de therapeut vraagt “onder welke voorwaarden zullen we eindigen, en wat zal dat einde eruit te zien?” Op deze manier beslissen de cliënt en de therapeut samen waarom en hoe de therapie zal eindigen. Als je die discussie in de eerste sessie hebt gevoerd, zul je geen problemen hebben met het beëindigen van de therapie.

Heb je die discussie niet gehad? De meeste andere cliënten ook niet. Het goede nieuws is dat je het “waarom en hoe we stoppen” gesprek op elk moment kunt voeren. Het kan uw therapeut verrassen, maar u zult er beiden van profiteren.

De meeste therapeuten zijn niet gewend over beëindiging te praten tenzij het gebeurt, dus ze kunnen verbaasd of bang zijn dat u een plotseling vertrek LMB’en. Dit gesprek is geen afscheid; het is een erkenning dat jullie op een dag uit elkaar zullen gaan, en het bereidt jullie beiden voor op hoe dat eruit zou kunnen zien.

Bijvoorbeeld: Je hebt hulp gezocht voor je paniekaanvallen. U besluit samen dat wanneer je hebt paniek vrij voor een maand (het waarom), zult u uw therapeut vertellen dat je zou willen om te praten beëindiging. Als je die benchmark hebt bereikt, neem je nog vier sessies om dingen af te ronden (het hoe).

Het lijkt erop dat beëindiging een gebied is waar cliënten en therapeuten consequent falen om samen te werken. Een studie meldde dat slechts 40 procent van de cliënten vond dat de therapie op het juiste moment eindigde, met 37 procent die vond dat het te vroeg eindigde en 23 procent die zei dat het te laat eindigde. Zelfs als een deel van die beëindigingen te wijten was aan externe, niet-ideale omstandigheden (geen geld of tijd meer), dan nog lijkt een mislukkingspercentage van 60 procent buitensporig en onnodig. Reden te meer om…

• Wat is therapie?
• Vind een therapeut bij mij in de buurt

2. Praat erover. (Foo Fighters, 1995)

Je begint te merken dat je je beter voelt. De symptomen die je in therapie brachten zijn verminderd, je begrijpt je problemen op een manier die zinvol is en je merkt praktische verbeteringen in je leven.

Wanneer je een uitdagende situatie tegenkomt, kun je “horen” hoe het probleem in therapie zou worden aangepakt. U voorspelt de reacties van uw therapeuten op wat u te zeggen hebt, en u bent meestal accuraat. Voor de vierde week op rij merk je dat je tijdens de sessie praat over hoe geweldig de dingen zijn.

Dan komt de gedachte bij je op: Ik vraag me af of ik klaar ben om te stoppen?

Veel cliënten denken op dit punt dat ze een stoutmoedige verklaring moeten afleggen: “Ik heb besloten te vertrekken. Tot ziens.”

Therapie is een samenwerkingsrelatie, en dit verandert niet wanneer beëindiging het onderwerp is. Je gedachten over beëindiging zijn interessant materiaal dat je opmerkt over jezelf – je kunt erover praten zoals je over iets anders zou doen. “Ik had vorige week een gedachte over onze beëindiging. Ik vraag me af waar dat over gaat?”

Het is een punt voor discussie. Het hoeft niet te betekenen dat je meteen moet opzeggen, maar erover praten kan een duidelijker idee geven. Het kan een angst zijn, het begin van een ideale beëindiging of een indicatie van een niet-zo-ideale reden om te beëindigen. Als je de samenwerkingsrelatie zo lang hebt vertrouwd, kun je er net zo goed mee doorgaan tot het einde.

3. Het is beter om op te branden dan om weg te kwijnen. (Neil Young, 1979, Def Leppard, 1983)

Sommige cliënten willen geleidelijk beëindigen door de frequentie van de sessies te verlagen van wekelijks naar om de twee tot maandelijks naar elk kwartaal.

Vervagen is geen beëindiging; het is het verzachten van de moeilijke gevoelens die gepaard gaan met het beëindigen. Het verminderen van sessies communiceert: “

Twee sessies per maand of minder wordt “inchecken” en we brengen de meeste tijd door met elkaar opnieuw te leren kennen in plaats van in het diepere werk te duiken. De stroom en de continuïteit van de therapie verzwakken uiteindelijk, waardoor de kwaliteit van de relatie verandert.

Wanneer cliënten me vertellen dat ze hun sessies zouden willen afbouwen, vat ik dat op als een teken dat ze denken aan beëindiging en stel ik voor dat we in plaats daarvan beginnen met beëindiging. Op die manier gaat de corrigerende ervaring van het frontaal onder ogen zien en rouwen om het einde niet verloren. Ik heb de fade-away vele malen gedaan, en na een paar tweewekelijkse sessies en een maand of twee, verdwijnen de cliënten meestal. De betekenis van de relatie neemt af, dus drijven ze gewoon weg. Maar ze ontnemen zichzelf de afsluiting, de samenvatting, en het afscheid.

4. How long to sing this song? (U2, 1983)

De beëindigingsfase is de tijdspanne tussen het besef dat je weggaat en het definitieve afscheid. Hoe lang duurt het?

Het hangt af van hoe lang je al in therapie bent, wat voor soort therapie het is geweest, de aard van je probleem, en uiteindelijk – wat jij en je therapeut bepalen.

Psychoanalytische mentoren in mijn verleden leerden dat zodra een patiënt en een analyticus bepalen dat ze klaar zijn voor beëindiging, er een beëindigingsdatum wordt vastgesteld voor een jaar later. Dr. Diamond merkte op dat soms 25 procent van de therapie wordt besteed aan beëindiging. Ik heb andere psychologen gehoord die variëren van 10 procent tot een minimum van een maand. Sommigen schrijven zelfs hun beëindigingsbeleid in hun toestemmingsformulier.

Opnieuw, het is een kwestie van samenwerking. Je verzint wel iets tussen een sessie en een jaar. Zolang het genoeg tijd is om te zeggen wat je moet zeggen, te voelen wat je moet voelen en dingen af te ronden, is het lang genoeg.

Ik moedig je aan een einddatum vast te stellen en je daaraan te houden (onvoorziene obstakels daargelaten, natuurlijk). Een datum in gedachten hebben doet interessante dingen. Als mijn afgestudeerde begeleiders hun cliënten vertellen dat ze over een paar maanden weggaan, gaat het werk soms sneller. De cliënt realiseert zich plotseling dat de klok tikt en besluit iets te doen aan zijn misbruik of zijn wrok of wat hij ook vermeden heeft. Soms brengt de einddatum verdriet, spijt, woede of andere gevoelens naar boven die het waard zijn om te onderzoeken. Dit is het einde. (The Doors, 1967)

Je bent nu klaar om de beëindigingsfase in te gaan. In een notendop, dit is wat u tijdens de beëindiging kunt verwachten:

• Bekijk wat u over uzelf hebt geleerd
• Bespreek welke doelen (als die er zijn) u tijdens de therapie niet hebt kunnen bereiken, en wat u daaraan gaat doen
• Ontwikkel uw “nazorg”-plan: Alles wat u na de therapie gaat doen
• Herinner u over de therapeutische relatie – wanneer u zich verzorgd voelde, wanneer ze u boos maakte, wanneer u zinvolle momenten deelde, enz.
• Bespreek en rouw over het einde van de therapeutische relatie
• Bespreek over de andere gevoelens of herinneringen die dit einde naar boven brengt

Klinkt dat leuk? Niet alles. Sommige delen kunnen bevredigend zijn en sommige ongelooflijk moeilijk. Het is de bitterzoetheid waar ik het in deel II over had.

Goede beëindiging is als afstuderen, en mensen lachen en huilen bij een diploma-uitreiking. Je neemt afscheid van iemand met wie je je intiemste gedachten hebt gedeeld. Jullie zijn samen op reis gegaan. Maar je bent uitgerust om solo te vliegen, en dat is de moeite waard om te vieren.

6. Geef het nu weg. (Red Hot Chili Peppers, 1991)

Het is je laatste sessie; je hebt alles op de lijst hierboven verwerkt, en de tijd is om. Wat gebeurt er als je de deur uitloopt?

Er is geen verplichting om je therapeut een afscheidscadeau of kaart te geven. In feite zijn de meeste therapeuten anti-cadeau, dus het geven van een kan u in een geheel nieuwe arena van onhandigheid in uw laatste momenten.

Therapeuten verwachten geen geschenk en willen er niet in het bijzonder een, maar soms willen klanten er toch een geven. Als dat het geval is, is dit een goed cadeau voor de therapeut: Vertel haar welk cadeau je wilde geven en waarom. Je zou kunnen denken dat het wreed is, maar het geeft de therapeut eigenlijk waar ze naar op zoek zijn – inzicht in wat ze voor je betekent zonder de ongemakkelijke ontvangst van een geschenk.

Ook zou je kunnen kijken naar waarom je je gedwongen voelt om een geschenk te geven. Als je op zoek bent naar wederkerigheid, zul je waarschijnlijk teleurgesteld worden. Therapeuten vinden het niet leuk om cadeaus te krijgen, maar nog minder om ze te geven.

Waarom? Omdat therapie een plaats hoort te zijn waar woorden op de eerste plaats komen en fysieke en gedragsgebaren een verre tweede zijn. Als je je communicatielijnen open hebt en je al praat over hoe de therapie eindigt, zal het bespreken van dit punt gemakkelijk zijn. Geen therapeut zal klagen over een welgemeend “dank je wel” en een stevige handdruk als je de laatste keer de deur uitloopt.

Als je alle vier de berichten hebt doorgelezen, heb je waarschijnlijk mijn punt begrepen: Beëindiging is geen fase om te vermijden of te overhaasten. Het is een essentieel element van de therapie.

Op een pragmatisch niveau, de beëindiging fase biedt de beste klantenservice; het geven van klanten de beste producten en instrumenten van de therapie. Op het diepste niveau geloof ik dat het aangaan van een beëindigingsfase betekent dat je je verbindt met verdriet en verlies. Therapeuten en cliënten die zichzelf toestaan om beëindigingen te onderzoeken, doen het beste wat therapie te bieden heeft.

*** 2104 Update: Raad eens? Er is een deel V: Therapeut Beëindiging.