Acyclovir (aciclovir) is een nucleoside-analoog antiviraal geneesmiddel dat verwant is aan cytarabine, idoxuridine, trifluridine en vidarabine. Evenals deze eerdere antivirale middelen is acyclovir werkzaam tegen sommige leden van de herpesvirusgroep van DNA-virussen. De werkzaamheid van topische acyclovir is overtuigend aangetoond bij oculaire herpetische keratitis, en bij initiële en primaire initiële genitale herpesinfectie, maar weinig of geen klinisch voordeel werd gezien wanneer niet-primaire initiële genitale infecties afzonderlijk werden beoordeeld. Acyclovir zalf toonde weinig voordeel bij recidiverende genitale herpes, maar topische acyclovir crème verminderde het beloop van de infectie met 1 tot 2 dagen. Orale en intraveneus toegediende acyclovir waren gunstig bij initiële genitale herpesinfecties, en orale therapie verkortte de duur van recidiverende infecties met 1 tot 2 dagen maar verminderde de pijn niet. Bij niet-geïmmuniseerde patiënten met recidiverende herpes simplex labialis werd over het algemeen weinig klinisch voordeel gezien met het gebruik van topische acyclovir zalf, zelfs wanneer de therapie werd gestart tijdens de prodromale fase, terwijl topische acyclovir crème kleine maar significante verbeteringen in het klinische maar niet het symptomologische verloop van de ziekte teweegbracht. Bij immuungecompromitteerde patiënten verkortten zowel intraveneus als uitwendig acyclovir echter het klinische beloop van herpes simplex virus infecties die voornamelijk op de lippen, mondslijmvlies en gezicht voorkwamen, en profylaxe met oraal of intraveneus acyclovir onderdrukte het verschijnen van terugkerende laesies van latent virus gedurende de periode van toediening van het geneesmiddel, maar acyclovir roeide latente herpesvirussen niet uit. Bij niet-immuungecompromitteerde patiënten bleek intraveneus acyclovir de acute pijn van zoster te verminderen, vooral bij ouderen, maar postherpetische neuralgie werd niet verbeterd. Bij onderzoek bij immunogecompromitteerde patiënten remde intraveneus acyclovir de progressie van zoster infecties en verkortte de genezingstijd en de duur van virale uitscheiding bij patiënten met cutane gedissemineerde zoster. De acute en post-herpetische pijn werden echter niet significant beïnvloed. Goed opgezette gecontroleerde studies zijn aan de gang om de werkzaamheid van acyclovir vast te stellen bij herpes simplex encefalitis en cytomegalovirus infecties bij immuungecompromitteerde patiënten, infecties door Epstein-Barr virus, en neonatale herpesvirus infecties. Ondanks enkele aspecten van het gebruik van het geneesmiddel die nog verdere opheldering behoeven, zal acyclovir een grote invloed hebben op de behandeling van herpesvirale infecties. Behoudens onverwachte bevindingen bij een ruimer klinisch gebruik, zal het bij verscheidene aandoeningen het middel van keuze worden.