Diabetes mellitus heeft epidemische proporties bereikt, niet alleen in de Verenigde Staten maar ook wereldwijd.1 Diabetes is de belangrijkste oorzaak van nierziekten in het laatste stadium, blindheid bij volwassenen, en niet-traumatische amputatie van de onderste ledematen2 en staat op de zevende plaats als doodsoorzaak in dit land. De incidentie van cardiovasculaire aandoeningen, nieraandoeningen en glaucoom is vele malen hoger bij patiënten met diabetes.3,4

Merkende studies zoals de Diabetes Control and Complications Trial5 en de United Kingdom Prospective Diabetes Studies6 hebben aangetoond dat beheersing van de bloedglucose bij zowel type 1- als type 2-diabetes leidt tot een aanzienlijke risicovermindering van microvasculaire aandoeningen. Maar ondanks dit overtuigende bewijs is de incidentie van acute complicaties van diabetes niet significant gedaald en neemt deze zelfs toe.7 Dit kan deels worden toegeschreven aan de ontoegankelijkheid van de gezondheidszorg voor bepaalde segmenten van de bevolking, onvoldoende verspreiding van praktijkrichtlijnen onder zorgverleners, en/of de moeite die patiënten hebben om aanbevolen richtlijnen op te volgen.

Het nationale hemoglobine A1c-gemiddelde voor diabetespatiënten blijft alarmerend hoog.8 Slechts 13% van deze patiënten bereikte het doel van <7% in een lange termijn follow-up studie.6 Vervolgens leidt ongecontroleerde diabetes tot een groter aantal acute en chronische complicaties en ziekenhuisbezoeken.

Naast acute metabole decompensatie van diabetes, zoals insuline-geïnduceerde hypoglykemie, diabetische ketoacidose (DKA), en hyperglycemisch hyperosmolair syndroom (HHS), hebben patiënten met ongecontroleerde diabetes een grotere gevoeligheid voor andere acute sequelae. Aandoeningen zoals systemische en niet-systemische infecties, beroerte en myocardinfarct (MI) komen vaker voor en vereisen daarom meer ziekenhuisopnames. In de Verenigde Staten leidden chronische en acute complicaties van diabetes in 1996 tot uitgaven van meer dan 99 miljard dollar, waarvan ongeveer 70% werd besteed aan intramurale en poliklinische ziekenhuisopname.9

In deze From Research to Practice sectie, hebben we het geluk gehad om een groep van vooraanstaande artsen en zorgverleners bijeen te brengen om up-to-date informatie te verschaffen over een verscheidenheid aan acute complicaties die vaker of specifieker worden gezien bij patiënten met diabetes.

Philip E. Cryer, MD, en Belinda P. Childs, ARNP, MN, CDE, hebben ons voorzien van een up-to-date review over de pathogenese en behandeling van hypoglykemie bij diabetes (p. 20). Naarmate het gebruik van intensieve insulinetherapie voor type 1-diabetes toeneemt, zal de incidentie van hypoglykemie naar verwachting stijgen. Zorgverleners moeten zich meer bewust zijn van de verhoogde incidentie, vooral bij patiënten met type 1 diabetes die een tekort hebben aan tegenregulerende hormonen zoals catecholamines en glucagon.10

DKA en HHS vormen twee van de meest voorkomende acute complicaties van diabetes, met een aanzienlijke morbiditeit en mortaliteit. Ondanks de vooruitgang in ons begrip van de pathogenese van deze aandoeningen, bedraagt het sterftecijfer gemiddeld 5% voor DKA en 15% voor HHS, zelfs in de beste medische centra. Onlangs heeft de American Diabetes Association onze groep gevraagd om een diepgaande technische bespreking van het onderwerp en een standpuntverklaring voor het beheer van hyperglykemische crises te ontwikkelen.11,12 Guillermo E. Umpierrez, MD, FACP; Mary Beth Murphy, RN, MS, CDE, MBA; en ik hebben deze twee documenten samengevat in een kort overzicht (p. 28) in de hoop dat een dergelijk artikel zorgverleners zal voorzien van specifieke richtlijnen voor het beheer van dergelijke ziektetoestanden.

Dennis S. Schaberg MD, FACP, en John M. Norwood, MD, hebben een casestudy en een uitgebreid overzicht gegeven van het beheer van veel voorkomende infecties bij patiënten met diabetes (p. 37). Door een slechte controle van de bloedglucose lopen patiënten een risico op de ontwikkeling van secundaire infecties. Vaak voorkomende infecties zijn gramnegatieve pneumonie en polymicrobiële infectie van zachte weefsels, vooral in de onderste ledematen, die tot ernstige fascitis kunnen leiden. Rhinocerebrale mucormycose kan voorkomen bij maar liefst 50% van de patiënten met DKA.13 De auteurs concluderen met de opmerking dat controle van hyperglycemie een belangrijk doel is in de preventie van deze infecties.14

Claresa Levetan, MD, en Meeta Sharma, MD, hebben een inzichtelijke casestudie en overzicht van de literatuur gegeven over het effect van hyperglycemie bij gehospitaliseerde patiënten met of zonder een voorgeschiedenis van diabetes (p. 40). Zij hebben het belang benadrukt van de behandeling van dergelijke aandoeningen (ongeacht de oorzaak ervan) om de mortaliteit aanzienlijk te verlagen, met name bij patiënten met cardiovasculaire aandoeningen.

In de DIGAMI-studie (Diabetes Insulin-Glucose in Acute Myocardial Infarction) naar het effect van een glucose-, insuline- en kaliuminfusieoplossing bij patiënten met een MI werd duidelijk vastgesteld dat deze therapie superieur is aan een zoutoplossing om de mortaliteit bij deze patiënten te verlagen.15 Deze praktijk is echter niet algemeen aanvaard, voornamelijk wegens het gebrek aan aanvullende prospectieve gerandomiseerde studies om deze bevindingen te bevestigen. Een dergelijke multicenter trial is nodig om deze controversiële kwestie te beslechten en wellicht te leiden tot een daling van de morbiditeit en mortaliteit bij patiënten met diabetes.

Omdat een overweldigend deel van de totale diabeteskosten opgaat aan ziekenhuisopname, is het belangrijk om richtlijnen op te stellen voor de behandeling van patiënten voor, tijdens en onmiddellijk na de operatie. Samuel Dagogo-Jack, MD, FRCP, en K. George M.M. Alberti, DPhil, PRCP, hebben ons praktische richtlijnen gegeven voor patiënten die ofwel alleen insuline, ofwel alleen orale middelen, ofwel een combinatietherapie gebruiken (p. 44). Zij benadrukken het belang van een nauwgezette follow-up en een goede voorbereiding van deze personen vóór de operatie.16 Interessant genoeg is er zeer weinig recente informatie op dit gebied, dat moet worden bijgewerkt door middel van gezamenlijk onderzoek tussen relevante disciplines.

Met de toename van alvleeskliertransplantatieactiviteit als gevolg van een beter beheer van orgaandonorverkrijging en een betrouwbaar register, hebben bepaalde centra een baanbrekende onderscheiding voor succesvolle alvleeskliertransplantatie bereikt. Het team van transplantatiechirurgen van het University of Tennessee Health Science Center heeft een nieuwe techniek van portale veneuze en enterische drainage ontwikkeld, die bij veel van hun patiënten succesvol heeft gewerkt.17 M. Hosein Shokouh-Amiri, MD; Robert J. Stratta, MD; Kashif A. Latif, MD; en Osama Gaber, MD, hebben ons richtlijnen gegeven voor de selectie van patiënten voor pancreastransplantatie en klinische richtlijnen voor de pre- en postoperatieve behandeling van deze patiënten (p. 49).

Ik ben Diabetes Spectrum hoofdredacteur Belinda P. Childs, ARNP, MN, CDE, en associate editor Richard A. Guthrie, MD, FAAP, FACE, CDE, dankbaar voor de uitnodiging om als gastredacteur te dienen voor deze onderzoekssectie. Ik wil al onze auteurs bedanken voor hun medewerking en uitstekende bijdragen op hun respectieve vakgebieden.