In de nooit eindigende zoektocht naar betere landbouwopbrengsten, betere investeringen, hogere opbrengsten en een gezondere bodem, komt de vraag vaak op kunstmest en compost. Er heerst echter veel verwarring over welk product welk doel dient en wanneer het ene boven het andere moet worden gebruikt. Om u op weg te helpen vindt u hier alles wat u moet weten over kunstmest versus compost.

Wat is het verschil tussen kunstmest en compost? Kan het een het ander vervangen? Welke moet u gebruiken?

Wat is kunstmest?

Meststof is een bodemverbeteraar die een aantal belangrijke voedingsstoffen bevat die een plant nodig heeft om te groeien. Deze voedingsstoffen zijn stikstof, fosfor en kalium. Stikstof, voor het stimuleren van de bladgroei; fosfor, voor een gezonde ontwikkeling van de wortels/bloemen/zaden/vruchten; en kalium, voor een sterke stengelgroei en het bevorderen van de bloei.

Maar als planten al honderden miljoenen jaren op onze planeet gedijen zonder menselijke tussenkomst, waarom hebben ze dan opeens kunstmest nodig om te gedijen? De waarheid is dat ze ons eigenlijk niet nodig hebben, als we de planten met rust zouden laten.

Hoewel, we kweken planten (gewassen) voor een doel. De planten nemen de voedingsstoffen uit de bodem om fruit, granen, groenten enz. te maken. Vervolgens nemen we die producten mee van het land om op te eten. Traditioneel zouden de producten op de grond vallen, samen met bladeren, afgevallen takken, enz. De voedingsstoffen gaan dan terug naar de grond. Zonder dat dit gebeurt (en met weinig natuurlijke mest en andere toevoegingen om het in stand te houden) begint de bodem langzaam voedingsloos te worden. Hier komt kunstmest om de verloren voedingsstoffen te vervangen.

Meststoffen zijn specifiek toegespitste en gerichte voedingsstoffen die precies gericht zijn op wat de plant nodig heeft. Daarom zijn er zoveel verschillende mengsels van meststoffen, omdat elke plantensoort zeer specifieke hoeveelheden van verschillende voedingsstoffen nodig heeft.

Wat is compost?

Compost is die afgevallen voedingsstof. Het zijn alle afgevallen bladeren, voedselresten en takken die anders in de bodem terecht zouden komen en de voedingsstoffen van de grond in een natuurlijke cyclus zouden aanvullen.

Compost bevat soortgelijke voedingsstoffen als die in kunstmest, maar dan opgeslagen in organisch materiaal. Wanneer je kunstmest aan de grond toevoegt, zijn de voedingsstoffen onmiddellijk beschikbaar voor de plant. Compost daarentegen geeft de voedingsstoffen veel langzamer vrij en het duurt dagen/weken/maanden voordat de voedingsstoffen volledig zijn uitgestoten.

Wat is beter?

Meststoffen hebben een langdurige invloed op het milieu die je niet hebt bij composttoepassing. Kunstmest bestaat uit “direct beschikbare” voedingsstoffen, die de bodem snel verzadigen en onmiddellijk door de planten kunnen worden opgenomen. Dit is een geweldig aspect van het additief, maar het betekent ook dat de voedingsstoffen zeer gemakkelijk uit de bodem worden verwijderd. Zware regenval of een hoge grondwaterspiegel kunnen betekenen dat de voedingsstoffen ongelooflijk snel uit de bodem worden uitgeput. De dan toegenomen nutriënten kunnen problematische en milieuverwoestende algenbloei veroorzaken in nabijgelegen zoetwatergebieden. Bovendien is bekend dat op kunstmest gebaseerde chemicaliën in het drinkwater terechtkomen, met een aantal gezondheidsproblemen bij de omwonenden tot gevolg. Kunstmest doet ook niets aan problemen zal de gezondheid van de bodem aan te pakken; het heeft geen betrekking op waterretentie of drainage, erosie of verzwaring.

Compost komt wellicht langzamer vrij, en vereist een langzame overgang naar een hoofdzakelijk op compost gebaseerd additievenproces. Op de lange termijn levert het echter een hogere kwaliteit, grotere oogsten en een meer winterharde bodem op. In een studie van WRAP werd duidelijk aangetoond dat “herhaalde toepassingen van compost een waardevol middel zijn waarmee boeren de bodemkwaliteit kunnen verbeteren, wat mogelijk leidt tot hogere gewasopbrengsten (door een betere opname van voedingsstoffen en water) en betere brutomarges (door grotere opbrengsten, evenals minder afhankelijkheid van kunstmest en lagere energiekosten door eenvoudigere teelt)”.

Zij baseerden deze conclusies op een langetermijnstudie (9 jaar) van groene compost die op een aantal landbouwlocaties werd toegepast. Zij boekten positieve resultaten op het gebied van microbiële biomassa, regenwormenpopulatie en nutriëntenvoorziening, alsmede een afname van de bulkdichtheid van de bodem. Zij schatten de extra nutriëntenvoorziening op £55-160/ha wanneer rekening wordt gehouden met de waarde van de uitgespaarde kunstmest en de kosten van het verspreiden van het organisch materiaal.

Het rapport onderstreept duidelijk de waarde van een “geïntegreerd nutriëntenbeheerbedrijf” dat zowel compost als kunstmest gebruikt om het rendement en de levensduur van de landbouw te verbeteren.